Hint Dinleri
♦ 1.HİNDUİZM:
♦♦♦ Brahmanizm ve Sanatana Dharma da denilir.
♦♦♦ Hindistan’daki eski ve milli bir dindir.
♦ Vahiy kökenli olup peygamber kavramı yoktur.
♦ Kast Sistemi
♦♦♦ Brahminler
♦ Kşatriyalar
♦ Vaisyalar
♦ Sudralar
♦ Paryalar (sınıfsızlar)
♦♦♦ (M.Ghandi – Hari-Jan – Tanrının Çocukları)
♦ Kastlar arası evlilik yoktur.
♦♦♦ Hinduizm – Dönemler ♦ A.Vedalar Dönemi:
♦ Rşiler kitabı yazıya geçirmiştir.
♦♦♦ Politeizm vardır. En önemli Tanrı Brahma’dır.
♦ Kurban yaygındır.
♦ Kast Sistemi ortaya çıkmıştır.
♦ B.Klasik Hinduizm Dönemi:
♦♦♦ Mahavira ve Buda dine itiraz etmişlerdir.
♦ Vişnu ve Şiva tanrıları ortaya çıktı.
♦ Şruti – Smriti ayrımı yapıldı.
♦ Mabetler yapıldı.
♦ Kurban yerine Puja ayini yapıldı.
C.Ortaçağ Dönemi:
♦ İslam etkisi ile Sihizm oluştu.
♦ D.Modern Dönem:
♦ Hıristiyanlığın etkisi görüldü.
♦ Yeni hareketler ortaya çıktı.
♦♦♦ M.Ghandi sivil itaatsizlik hareketi başlattı.
♦ İnanç:
♦ Amentü ve ahiret inancı yoktur.
♦♦♦ Zorunlu din uygulamaları yoktur.
♦ Din yaşam tarzıdır.
♦ Tanrı:
♦ Brahma
♦ Vişnu
♦ Şiva
♦ Ayrıca milyonlarca Tanrı vardır.
♦♦♦ Bhakti: Tanrıya teslim olma.
♦ Avatara İnancı: (Enkernasyon)
♦ Vişnu Tanrısının insan şekline girerek dünyaya müdahale etmesi. (Krişna)
♦ Kutsal Kitap:
♦ a.Şruti (Vahyedilen)
♦ Vedalar (vahiy-ilahi-dua-yaşam kuralları-büyü)
♦ Brahmanalar
♦ Aranyakalar
♦ Upanişatlar
♦ b.Smriti (Gelenek)
♦ Destanlar
♦ Puranalar
♦ Manu Kanunları
♦ Vidya (bilgelik) – Avidya (cahillik)
♦ Karma İnancı:
♦ Tenasüh İnancı: (ödül – ceza; insan – varlık)
♦ Reenkarnasyon İnancı: (tekamül – insan – insan)
♦ Samsara:
♦ Hindularda zaman çizgisel değil döngüseldir.
♦♦♦ Mokşa: ♦ İnsan Yaşamının Dört Evresi:
♦♦♦ 1.Mokşa
♦ 2.Dharma (Dine riayet)
♦♦♦ 3.Artha (mülk edinme)
♦ 4.Kama ( istekleri meşru olarak karşılama)
♦♦♦ Ölüm: Ölüler yakılır. Mokşaya ulaşanlar yakılmaz.
♦♦♦ Ölüm sonrası işleriyle oğlu/erkek akrabası ilgilenir.
♦ Ruh bendenden ayrılır ve önüne üç seçenek çıkar. ♦♦♦ Bunlar; Mokşa (Tanrılar alemi), Pitryana (Atalar
diyarı) ve doğrudan bedenlenmedir.
♦ Hinduizmde Hayatın Dört Evresi
♦♦♦ l.Öğrencilik Dönemi: Kutsal metin – öğrencilik ♦♦♦ 2.Aile Hayatı Dönemi: Kişi,toplum, sorumluluk ♦♦♦ 3.İnziva/Riyazet Dönemi: Aile ve toplumu terk ♦♦♦ 4.Dilencilik Dönemi: Kendini dine adama
♦ Hinduizmde Kadın:
♦ Kutsal kitapları okuyamaz
♦ Ritüellere katılamaz
♦ Görevi kocaya itaattir
♦ Hayatın evrelerini yaşamak zorunda değildir.
♦ Sati uygulaması vardır.
♦♦♦ Ritüel: Puja evde ve biriysel olarak yapılır.
♦ İbadetleri ilk üç kast yapar.
♦♦♦ Banares (Varanasi) şehrinde hac yapılır.
♦ Yoga ve meditasyon önemlidir.
♦♦♦ Bayram: Divali (Işık), Holi ve Kumbh Mela’dır.
♦ Semboller:
♦ Om (besmele)
♦ Svastika (uğurlu sembol)
♦♦♦ Kutsal İnektir.( dini – ekonomik)
♦ Mezhepler:
♦ Şivacılık (Şaviizm)
♦ Vişnuculuk ♦♦♦ Şaktizim ♦♦♦ Smartizm
♦ Şakti: Tanrının maddeleşen yaratıcı gücüdür.
♦♦♦ Smartizm: Her şeyin Brahma’dan çıkması.
♦ Yayıldığı Yerler: Hindistan, Nepal
♦ Seylan, Pakistan, Endonezya, Bangladeş vb.
♦ 2.BUDİZM
♦ Kurucusu Siddhartha Gautama’dır. (Buda)
♦ Hindistan’da kuruldu, Hint geleneğine karşıdır.
♦♦♦ İlk Budist İmparator Kral Aşoka’dır. (evrensel din)
♦ Misyonerlik ve konsiller vardır. Poli dili etkilidir. ♦♦♦ Birey kurtuluşunu kendisi yapabilir.
♦ Hedef: Karma ve Samsara çarkından kurtulmadır.
♦ Mezhepler:
♦♦♦ Hinayana / Theravada: Küçük Araba
♦ Sri Lanka, Birmanya, Tayland, Vietnam ve Laos gibi ülkelerde yayılmıştır.
♦ Bireysel kurtuluşu savunurlar.
♦
♦♦♦ 2. Mahayana: Büyük Araba ♦ Tibet, Çin, Japonya ve Kore’de yaygındır.
♦♦♦ Bünyesinde Lamaizm, PureLand, Nihricen, Çin Budizm’i ve Zen Budizm’i barındırır.
♦♦♦ Kutsal Kitap: Tripitaka
♦♦♦ 1.Sutta Pitaka: Buda – öğrenci – öğreti ♦♦♦ 2.Vinaya Pitaka: Manastır kuralları – disiplin ♦♦♦ 3.Abhidhamma Pitaka: Metafizik – felsefe
♦♦♦ İnanç:
♦♦♦ 1.Buda’ya inanma ♦♦♦ 2.Dharma’ya inanma
♦ 3.Sangha’ya inanma
♦♦♦ Dört Yüce Hakikat
♦ 1.Dukkha (acıyı kabullenmek)
♦ 2.Samudaya (acının kökeni)
♦ 3.Nirodha (acının kaldırılması)
♦♦♦ 4.Maggha (sekiz seçkin yol)
♦ Sekiz Dilimli Yol
♦ 1. Doğru söz
♦ 2. Doğru davranış
♦ 3. Doğru kazanç ♦♦♦ 4. Doğru çaba
♦ 5. Doğru farkındalık ♦♦♦ 6. Doğru meditasyon ♦♦♦ 7. Doğru anlayış
♦♦♦ 8. Doğru niyet
♦♦♦ Bodhisattva: Mutlak hikmete yemin eden.
♦♦♦ Maitraya: Kurtarıcı
♦♦♦ Budizm’in Temel İnançları
♦♦♦ 1. Vedaların dinsel otoritesini kabul etmez.
♦♦♦ 2. Kast anlayışına karşı çıkılır.
♦♦♦ 3. Mokşa öğretileri kabul edilir.
♦♦♦ Nirvana / Nibbana ile samsara sona erer.
♦♦♦ (karşı sahil, serin mağara, sakin ada vb.)
♦♦♦ Nirvana: mutluluk, aydınlanma ve ölümsüzlük hali ♦♦♦ 4. Nirvana yolunda yoga egzersizleri önemlidir.
♦♦♦ 5. Hindu ölüm sonrası anlayışı kabul edilmiştir.
♦♦♦ Ritüel: Bireysel – Buda merkezli – dua
♦ 3 şeye sığınma
♦ Yoga – meditasyon
♦ Mabetler: Pagoda
♦ Stupa (kutsal emanetler)
♦ Vihara (külliye)
♦ Uposatha: Hilal ve dolunay zamanlarında yapılan ziyaret ve Sangha toplantılarıdır.
♦ Bayramlar: Ay takvimi esaslıdır.
♦ 1.Nisan (ilk dolunay)
♦ 2.Vesak (mayıs – Buda)
♦♦♦ 3.T emmuz (zühd dönemi)
♦ 4.Kasım (zühd sonu)
♦ Semboller:
♦ Mandala (evrenin sembolü)
♦♦♦ 8 dilimli tekerlek
♦ Vajra (merhamet elması)
♦♦♦ Bilgelik zili
♦ Dua çarkı
♦ Tesbih
♦ Nilüferdeki mücevhere selam olsun
♦ Budizm, en eski manastır hayatına sahip olup misyonerlik vardır.
♦ Yayıldığı Yerler: Çin, Tayland, Japonya, Myammar, Seylan, Vietnam
♦ 3.SİHİZM:
♦ Çırak, öğrenci anlamında kullanılır.
♦♦♦ Senkretik bir dindir.
♦♦♦ Hindistan, Pencap, Amritsar şehrinde kurulmuştur.
♦ Kurucu Guru Nanak’tır.
♦ Kitabı Adi Granth’ı yazdı.
♦ Guruluk babadan oğula geçer.
♦ Guru Angad – Pencabi yazısı
♦ Guru Ram Das – Amritsar şehri
♦♦♦ Guru Aryan – Altın Tapınak – Adi Granth son şekli
♦ Guru Gobind – Khalsa teşkilatı – son guru ♦♦♦ Tüm oğulları öldürüldü.
♦ Guru artık Adi Granth oldu. (Guru Granth Sahib)
♦ Khalsa Teşkilatı: Guru Gobind tarafından kurulan siyasi, askeri ve dini teşkilattır.
♦♦♦ Tanrı: Nam
♦ Kast sistemi yoktur. Karma vardır.
♦ Tenasüh kabul edilir.
♦♦♦ Cennet, cehennem inancı yoktur.
♦ Tanrının mutlak sevgisinde son bulma cennettir.
♦ Tanrı ile bütünleşme esastır. (Tanrıların Birliği)
♦♦♦ Ritüeller: Çocuğa isim verme ♦♦♦ Amrit Sanskar: Khalsa giriş töreni ♦♦♦ Evlilik, tek eşlilik, boşanma yoktur.
♦ Tarik: Bazı sebeplerle Adi Granth’ın 48 saat kesintisiz okunması
♦ Bayramlar: Vaisaki (yeni yıl-14 nisan)
♦ Divali (Işıklar) – Gurpurb
♦ Semboller:
♦ Khanda:
♦ Kakkas (5K)
♦ Keş – saçın kesilmemesi (Serpuş)
♦♦♦ Kanga – tarak
♦♦♦ Kara – çelik bilezik
♦♦♦ Kirpan – hançer
♦♦♦ Khacha/Kachera – kısa şort
♦ Beş Erdem: Eşitlik, Tanrının ruhu, kişisel hak, paylaşım, Tanrının taktirini kabul
❖ Beş Hırsız: Kibir, öfke, hırs, tutku, şehvet
❖ Beş Silah: Kanaat, hayırseverlik, şefkat, iyi davranış, tevâzü
❖ Mabet: Altın tapınak, Gurdvara
❖ Yasaklar: Ruhban sınıfı, sarhoşluk, önyargı, Sati uygulaması, gereksiz konuşma, maddi bağımlılık, aile düzeni olmamak, uyuşturucu vb.
❖ Yayıldığı Yerler: Hindistan, Kanada, İngiltere, ABD vb.
❖ 4.CAYNİZM:
❖ Hinduizm’e bağlıdır.
❖ M.Ö.6. yy.da yenilik hareketi olarak oluşmuştur.
❖ Asiller ve halk arasında yaygındır.
❖ Kurucu: Vardhamana Cinata (Mahavira)
❖ Hedef: Zahidane, çilekeş bir hayat ile reenkarnasyondan kurtulmaktır.
❖ Ahimsa: Tüm canlılara nazik davranma
❖ Şiddet karşıtlığı vardır.
❖ Vejetaryanlık önemlidir.
❖ Keşişlerin evliliği yasaktır.
❖ Yoga, meditasyon, perhiz yapılır.
❖ Cina: Zafer kazanan, hakikatı yayandır.
❖ Karma inancı vardır. İyi işler; iyi ; kötü işler kötü karmayı meydana getirir.
❖ Kutsal Kitap: Agamalar (Mahavira’nın vaazları)
❖ Bayram: Pojjsana
❖ Mezhepler:
❖ 1.Digambara (gök giyinenler)
❖ 2.Svetambara ( beyaz giyinenler)
❖ Kadınlar da kurtuluşa erebilir.
❖ İnanç Esasları: Üç mücevher (doğru inanç, doğru bilgi, doğru davranış) Nihai kurtuluş
❖ Pudgala: Herşeyin sebebi olan madde.
❖ Kast, kurban ve Vedaların otoritesine karşıdırlar.
❖ Semboller:
❖ Ahimsayı temsil eden «el»dir.
❖ Swastika
❖ Evren ebedidir. Cennet ve cehennem vardır.
❖ Caynistler ölümsüzdür.
❖ Misyonerlik vardır.
