İbadetler ve Çeşitleri
A.Eda Zamanı Bakımından
❖ 1.Mutlak İbadetler: Şâriin ifasını zaman ile sınırlamadığı ibadetlerdir.
❖ 2.Mukayyed İbadetler: Şâriin ifâsını zaman ile sınırladığı ibadetlerdir.
❖ a.Muvassa: Geniş zamanlı ibadetlerdir.
❖ Aynı vakit içerisinde hem kendisi hem de aynı cins ibadetin yapılmasıdır.
❖ b.Mudayyak: Dar zamanlı ibadetlerdir. Bir vakitte aynı cins tek ibadetin yapılmasıdır.
❖ c.Müşkil / Meşkuk:
B.Miktar Yönünden İbadetler
❖ l.Mukadder / Muhaddet İbadetler:
❖ Şâriin miktarını belirlediği veya vakte bağlı olan ibadetlerdir.
❖ 2.Gayr- Mukadder / Muhaddet İbadetler:
❖ Şâriin miktarını belirlemediği veya vakte bağlı olmayan ibadetlerdir
C.Yükümlülük Yönünden İbadetler:
❖ 1.Aynî İbadetler:
❖ 2.Kifâi İbadetler:
D.İfası Yönünden İbadetler:
❖ l.Muayyen İbadetler: Şâriin mükelleflere seçim hakkı tanımadığı ibadetlerdir.
❖ l.Muhayyer / Mübhem / Gayrı Muayyen İbadetler: Şâriin mükelleflere seçim hakkı tanıdığı ibadetlerdir.
❖ Yemin Kefareti
❖ – Köle azad etmek
❖ – On fakiri giydirmek
❖ – On fakiri doyurmak
❖ – Üç gün oruç tutmak
Bazı Kavramlar:
❖ Eda: Mükellefin bir emri, belirlenmiş vakit içinde şartlarına riayet ederek yerine getirmesidir
❖ İade: Mükellefin fiilini belirlenen vakit içinde eksik eda edip daha sonra tekrar vakit içerisinde tekrar yerine getirmesidir.
❖ Kaza: Mükellefin vakti çıktıktan sonra yerine getiremediği ibadeti yerine getirmesidir.
❖ Karine: Bir yargılamada aklî bağlantı kurularak bir durumun ispatına yarayan delildir.
❖ Emare /Alamet: Bir hükmün varlığının işaretidir.
❖ Beyyine: Gerçeği açık bir şekilde ispatlayan kesin delildir.
❖ Hüccet: Bir hükmün doğruluğunu kanıtlamak için ileri sürülen delildir.
❖ Burhan: Doğruluğunda şüphe bulunmayan ve zaruri bilgi getiren kesin delildir.
❖ Kavâid: Hukukun temel, genel geçer ilkelerini belirleme çabasıdır.
❖ Furûk: Fıkhî meselelerin arasındaki farkları konu alan ilim dalı ve bu dalda yazılan eserlerdir
❖ Hılaf: Fıkıh mezhepleri arasındaki ihtilâfları konu edinen ilim dalıdır. (Cedel)
❖ Ahkâm-ı Sultaniye: İslâm hukukunda devlet idaresiyle ilgili hükümlerdir.
❖ Edebü’l-Kaza: Hakimin hüküm verirken uymas gereken kurallarıdır.
❖ Usulû Fıkıh: Fıkhın kaynaklarını ve bunlardan hüküm çıkarma yöntemlerini inceleyen ilimdir.
❖ Furuû Fıkıh: İslam hukukunun ameli – tatbiki bölümüdür.
