İSLAM CEZA HUKUKU (Ukûbat)
♦ Ceza sözlükte karşılık anlamına gelir.
♦ Suçun işlenmesi halinde, yargısal kararla ve belli amaçlar gözetilerek devlet tarafından suçluya uygulanan maddi yaptırımdır.
Ceza İlkeleri
♦♦♦ Kanunilik ilkesi
♦ Şahsilik ilkesi
♦ Genellik ilkesi
Cezaların Tasnifi
1.Aralarındaki İlişkiye Göre Cezalar:
♦ Aslî cezalar: Kısas, hırsızlık ve recm cezaları
♦ Bedeli cezalar: Diyet ve ta’zir cezası
♦ Tâbi cezalar: Doğal cezalar.
♦♦♦ Murisi öldüren katilin mirastan mahrumiyeti
♦ Tamamlayıcı cezalar: Asli cezanın kesinleşmesi sonrasında hakimin verdiği ilave cezalardır.
2.Uygulanma Şekline Göre Cezalar:
♦ Bedenî cezalar: Ölüm, el kesme ve sopa cezaları
♦ Rûhî cezalar: Kınama, teşhir etme, azarlama, kınama ve öğüt cezaları
♦ Hürriyeti bağlayıcı cezalar: Hapis cezaları
♦ Mâli cezalar: Para ve müsadere cezaları
Cezayı Düşüren Sebepler
♦ Mağdurun Rızası
♦ Suçlunun Ölümü
♦ Suçlunun Tevbesi
♦♦♦ Zamanaşımı
♦ Sulh
♦ Af (mağdur – mirasçılar – devlet başkanı)
♦ Had Suçları ve Cezaları
♦ Had: Kur’an ve Sünnet’te belirlenmiş, kısas ve diyet dışındaki cezaî müeyyidelerdir.
1.Zina Suçu ve Cezası
♦ Zina, aralarında nikah akdi bulunmayanların evlilik dışı cinsel ilişkisidir.
♦ Suç, ikrar, dört şahit veya karinelerle kanıtlanır.
♦ Evlilere recm cezası; bekarlara ise yüz celde vurma ve sürgün cezası uygulanır.
2.Zina İftirası / Kazf Suçu ve Cezası
♦ Bir kişiye zina ettiği ithamında bulunma ya da kişinin nesebini inkar etmeye kazf denir.
♦ Suçun oluşması için üç unsur bulunmalıdır.
♦ a.Zina ithamı yapmak ya da nesebi inkar etmek
♦ b.Mağdurun muhsan olması
♦ c.Suç kastının bulunması
♦ Zina iftirası suçunda kovuşturma şikayete bağlıdır.
♦ Zina iftirası suçunun cezası 80 celde vurulması ve şahitliğinin kabul edilmemesidir. (Nur / 4)
3.İçki İçme / Şûrb Suçu ve Cezası
♦ İslam’da sarhoşluk veren tüm içecekler haramdır.
♦ İçilmesi durumunda ceza söz konusudur.
♦ Hanefilere göre içki içme suçu ancak sarhoş olunmasıyla uygulanır.
❖ Cumhura göre ise sarhoşluk veren içkilerin içilmesiyle suç oluşur.
❖ Hanefî, Mâliki ve Hanbelilere göre sarhoşa uygulanacak seksen celde had cezasıdır.
❖ Şâfiîlere, Zâhirîlere ve Zeydîlere göre ise ilk kırk celde had, ikincisi ta’zîr grubunda yer alır.
4.Hırsızlık / Sirkat Suçu ve Cezası
❖ Hırsızlık, koruma altındaki başkasına ait belli değerde malın gizlice alınmasıdır.
❖ Hırsızlık suçunun dört unsuru vardır.
❖ -Çalınanın mal niteliğinde ve değerde olması
❖ -Malın başkasına ait olması
❖ -Malın gizlice alınmış olması
❖ -Malın koruma altında olması
❖ Suçun cezası, sağ elin bilekten kesilmesidir.
5.Yol Kesme / Hırâbe / Kat’-i Tarîk
❖ Kuvvet kullanarak insanları korkutma, öldürme, mallarını alma şeklinde ortaya çıkan suçtur.
❖ Cezası, suçun ağırlığına göre belirlenir.
❖ l.Suç işlenirken kişi öldürülürse ölüm, öldürme ile beraber malı da alınırsa idam cezası verilir.
❖ 2.Yalnızca mal alınırsa sağ el ile sol ayak
çaprazlama kesilir.
❖ 3.Sırf insanları korkutma amaçlı yapılırsa sürgün cezası uygulanır.
❖ 4.Yakalanmadan önce tövbe edilirse söz konusu cezalar düşer.
❖ Ancak kul hakkına yönelik talepler saklıdır.
6.İsyan / Bağy Suçu Cezası
❖ Silah gücüne sahip bir grubun meşru devlete ve devlet başkanına yapılan isyan ve ayaklanmadır.
❖ İsyan suçunu işleyenlerle savaşılır.
❖ Yaralılar öldürülmez, kadınlar ve çocuklar esir alınmaz.
❖ Suçlular cezalandırılır.
❖ Ta’zir Suçları Ve Cezaları
❖ Hakimin takdirine bırakılan cezalardır.
❖ Kitâb ve Sünnet’te suç olarak düzenlenmiş, fakat cezâi yaptırım öngörülmemiş davranışlar.
❖ Unsurları oluşmadığı için had ve kısas cezası verilmeyen suçlar bu kapsamdadır.
❖ Cezalar ölüm, celde, hapis, sürgün, kınama, tehdid, azarlama, nasihat şekillerinde olabilir.
❖ Bazı İslam hukukçuları ta’zir suçlarına ölüm cezası verilmeyeceğini ifade etmişlerdir.
