AHLAK – İSLAM AHLAKI

❖       Ahlak: İnsanın iyi veya kötü olarak vasıflandırılmasına yol açan mânevî nitelikleri, huyları ve bunların etkisiyle ortaya konan iradeli davranışlar bütünü; bunlarla ilgili ilim dalıdır.

❖       Ahlak, davranış düzenidir.

❖       Ahlaki fiiller için iyi ve kötü sıfatı kullanılır.

❖       Nazari Ahlak (teorik, kurumsal)

❖       Ameli Ahlak (pratik, uygulamalı)

❖       Mekarimu’l-Ahlak (en üstün ahlak, Peygamberimizin ahlakını örnek alan ahlak)

❖       Bazı İslam Ahlakı Eserleri

❖       İbn Kuteybe – Edebü’l-Kâtib

❖       Abdullah b Mübarek – Kitabü’z-Zühd ve’r- Rekâik

❖       Buhari – el-Edebü’l – Müfred

❖       İbn Hibbân – Ravzatü’l-ukala ve Nüzhetü’l Fuzala

❖       İbn Miskeveyh – Tehzibu’l-Ahlak

❖       İbn Hazm – el-Ahlak ve’s-Siyer

❖       Muhyiddin İbn Ârâbi- Mekârimü’l-Ahlak

❖       Ebu Nasr et-Tabersî – Mekârimü’l-Ahlak

❖       Râgıb el-isfahânî – ez-Zeria ila Mekarimi’ş- Şeri’a

❖       Gazzâlî – İhyâı Ulumu’d-din

❖       Mâverdi – Edebü’d-Dünya ve’d-Dîn

❖       Hâris b. Esed el-Muhâsibî – Âdâbü’n-Nüfus

❖       Ahlaki Görev ve Sorumluluklar

❖       A.İnsanın Kendi Kişiliğine Karşı Görevleri

❖                   İnsan yeryüzünün halifesidir ve buna göre davranıp bazı erdemlere sahip olmalıdır.

❖                   Takva, Hilm, Hikmet, İffet, Doğruluk, Dürüstlük, Tevazu, Adalet, Hikmet vb.

❖       B.Eşler Arasında Haklar ve Görevler

❖       C.Ana Babanın Çocuklarına Karşı Görevleri

❖       D.Çocukların Ana Babalarına Karşı Görevleri

❖       E.Akrabalar Arasında Haklar ve Görevler

❖       F.Toplumsal Görev ve Sorumluluklar

❖       G.İş ve Ticaretle İlgili Görev ve Sorumluluklar

❖       Ahlaki Problemler

❖       Ahlâki Özgürlük:

❖       İrade ( Maturidi, Eşari, Mutezile, Cebriye)

❖       Ahlakın Kaynağı: Nasslar ve uygulamalar

❖                   Ahlakın Gayesi: Bireyin ve toplumun rahat ve huzur içinde yaşamasını sağlamaktır.

❖       Kant / ödev ahlakı

❖       Ahlâk-ı hamide / iyi ahlak

❖       Ahlâk-ı zemîme / kötü ahlak

❖       Mürüvvet: Övülmeye değer her şey ve onurlu yaşamdır.

❖       Geniş anlamıyla yiğitlik ve mertliğin en ileri düzeyidir.

❖       Asabiyet : Kabile üyeleri arasında kayıtsız şartsız dayanışma yasasıdır.

❖       Tekâsür süresinde bu durum eleştirilmiştir.

❖       Kur’an Ve Sünnette Ahlak

❖       İslam dini ahlaki yapı kurarken önceliği rahmeti çok geniş fakat cezalandırması çok şiddetli olan Allah inancını kökleştirmeye vermiştir.

❖       İslam dini suçu başkasından arama yerine kendi nefsiyle hesaplaşma iradesini geliştirdi.

❖       İnsanlığı kardeşlik bilincine yöneltmiştir.

❖       Üstünlüğün doğuştan değil takva ile sonradan kazanıldığını savunur.

❖       Adalet kavramı evrensel boyut kazanmıştır.

❖       Nefs: İnsanın özü, kendisi, ilâhî latife, kötü huyların ve arzuların kaynağı anlamında bir terim.

❖       Nefsin düşünme, öfke ve arzu şeklinde üç gücü vardır.

❖       Bu güçlerle bağlantılı dört fazilet bulunur.

❖       Bunlar hikmet, cesaret, iffet ve adalettir. Erdemler ifrat ve tefritin ortasında yer alır.

❖       İtidal fazileti, ifrat ve tefrit rezileti oluşturur.

❖       Kalbin amelleri takva, verâ, ihlâs, niyettir.

❖       Üç Çeşit Nefis Vardır:

❖       Nebâti Nefis: Beslenme, büyüme ve üreme

❖       Hayvâni Nefis: Yer değiştirme ve hareket

❖       İnsâni Nefis: Ayrıca düşünme özelliği vardır.

❖       Temel Erdemler:

❖       Hikmet, Adalet, İffet, Cesaret

❖       Reziletler:

❖       Cehalet, Zulüm, İffetsizlik, Korkaklık

❖

❖       Temel Erdemler /Aşırısı / Azlığı / Zıddı

❖

❖       Hikmet / Kurnazlık / Ahmaklık / Cehalet

❖       İffet / Günah / Şehvet azlığı / İffetsizlik

❖                                               Adalet / –   /  –    /        Zulüm

❖                                                                                                                                    Cesaret / Saldırganlık / Korkaklık / –

❖

14.                 Fahr      / Tefahhur